Π.Ο.Σ. 2012 – Παρέμβαση του εκπροσώπου του Σ.Α.Ο.Ο. & του Ε.Ο.Σ. Τριπόλεως, Θανάση Χωματά

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2012
ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΜΑΙΝΑΛΟΝ

Κύριοι Δήμαρχοι, Κύριε Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, Κύριε Νομάρχη Αρκαδίας, Κύριοι Εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης, Κύριε Πρόεδρε της Ε.Ο.Ο.Α., αγαπητοί συμπατριώτες, φίλοι ορειβάτες από ολόκληρη της Ελλάδα. Τριπολιτσιώτες εθελοντές, συνορειβάτες του ΕΟΣ και του Σ.Α.Ο.Ο., που χάρη σ’ εσάς όλους βρισκόμαστε εδώ, στο Μαίναλο, στην Πανελλήνια Ορειβατική συνάντηση του 2012. Το αντάμωμά μας στις 20 Ιουλίου σε ένα διαφορετικό κάθε χρόνο βουνό, από τα εκατοντάδες που λογχίζουν τον ελληνικό ουρανό, δηλώνει την ανάγκη μας να επικοινωνήσουμε, με περπάτημα, με φαγοπότι και με τραγούδι. Να συζητήσουμε ταυτόχρονα, από πού ερχόμαστε και που πάμε. Πώς μπορούμε να αναβαθμίσουμε τα σωματεία μας και το θεσμό της Πανελλήνιας Ορειβατικής Συνάντησης, να τον κάνουμε πιο ουσιαστικό, ώστε στο τέλος κάτι περισσότερο να μένει.
Πως δηλαδή περπατάμε περισσότερο, σε ενδιαφέροντα πεδία, σε όμορφα τοπία, σε φροντισμένα μονοπάτια, πως συνδεόμαστε καλύτερα με τα χωριά, τις τοπικές κοινωνίες και τα προβλήματά τους. Τι είδους εικόνα θέλουμε για τα βουνά μας, πως τεκμηριώνουμε και πως προωθούμε αυτές μας τις απόψεις για τη διατήρηση μιας όμορφης ορεινής φύσης, δίπλα και όχι κόντρα στις κοινότητες και την αυτοδιοίκηση.
Στην 84-χρονη διαδρομή του ο Ορειβατικός Σύνδεσμός μας, εκτός από τις καθαρά αθλητικές, σπηλαιολογικές και τεχνικές πτυχές της ορειβασίας, χτίζει καταφύγια, προωθεί φυσιολατρικές και επιστημονικές εκδόσεις, συμβάλλει στην ανακήρυξη εθνικών δρυμών, συγκροτεί σχολές ορειβασίας και αναρρίχησης, εκπαιδεύει αρχηγούς και οδηγούς βουνού. Οργανώνει αποστολές στα βουνά της Ελλάδος και του εξωτερικού ομάδες διάσωσης και πυροπροστασίας, διανοίγει και σηματοδοτεί ορειβατικά μονοπάτια.
Με τις εξορμήσεις μας τα σωματεία, στηρίζουμε δεκαετίες τώρα τη ζωή και το εισόδημα των ξεχασμένων ορεινών μας χωριών, την λαϊκή παράδοση και τον πολιτισμό τους.
Αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη για τους στυλοβάτες της ελληνικής ορειβασίας, που χάραξαν τα φωτεινά μονοπάτια της ελληνικής φύσης, που μας άρπαξαν και μας εκτόξευσαν στις κορυφές του κόσμου.
Από τους «Κούκους» του 1928, την ίδρυση του ελληνικού ορειβατικού συνδέσμου το 1930, την έκδοση του περιοδικού «Το βουνό» το 1934, την ίδρυση της Εταιρείας Προστασίας της φύσης το 1951, το διαχωρισμό από τη χιονοδρομία και την ίδρυση της ΕΟΟΑ το 1982, ως την κατάκτηση – προσκύνημα στο Έβερεστ το 2006, η ελληνική ορειβασία με τα 100 σωματεία της, διεκπεραιώνει έναν πολυσύνθετο αθλητικό, πολιτισμικό και ανθρωπιστικό ρόλο.
Από το Νικόπουλο το Μπαμιέρο και το Μεταξά, ως το Λεοντόπουλο τον Αποστολίδη και τον Αγαπητό, από το Δέφνερ τον Αλεξόπουλο και τον Δενδρινό, ως την Πετροχείλου το Τζάρτζανο και το Μωυσίδη, απ’ τον Κάκκαλο και τον Ιθακήσιο ως το Μηχαηλίδη και τον Δαμία, από το Ρήττα και τον Μπουντόλα, ως τον Τάσο το Ρήγα και τον Νώντα τον Νίκα, αλλά και τους Τριπολιτσιώτες ορειβάτες, τον Παναγιώτη Αλεξόπουλο, τη Φρούλα και την Ελευθερία Μιχαλοπούλου, όλοι όσοι δεν είναι πια κοντά μας αλλά φτεροκοπούν στις κορυφές, και τόσοι άλλοι σπουδαίοι άνθρωποι του χθες και του σήμερα, γαλβανίζουν τις ψυχές μας με τις αξίες της ορειβασίας και του έρωτα για τη φύση.
Η ορειβασία δεν είναι φυγή, ούτε αντικαθληπτικό, ούτε υποκατάστατο. Αν έχεις σκαρφαλώσει με ταπείνωση στον Ταΰγετο, στον Ψηλορείτη, στον Σμόλικα, η καρδιά σου δε φοβάται πιά. Έχεις νοιώσει τη δύναμη και την αξία σου, αλλά και την αυταξία όλων των άλλων όντων της φύσης.
Η ορειβασία βαίνει εις τα όρη, αφουγκράζεται την ανάσα της άγριας φύσης, τους ήχους και τα χρώματα, την αχλύ του πρωινού, τον ερχομό της ρόδινης νύχτας. Είναι η παρόρμηση του μοναχικού ανθρώπινου όντος για περιπλάνηση, για την αναζήτηση του πριν, του τώρα και του μετά. Είναι η ανάγκη μας να ιχνηλατήσουμε στο αναλλοίωτο ανάγλυφο των βουνών, στα πυκνά συνεχόμενα δάση τους, στις φοβισμένες ματιές των έρημων όντων που φωλιάζουν στις σκιές τους, τα αρχέτυπα της ζωής και της ιστορίας μας. Ορειβασία είναι η άθληση, η υγιεινή ζωή, η απόλαυση των αισθήσεων, το γέλιο και η ανακούφιση της ψυχής. Είναι όλα αυτά μαζί και πάνω απ’ όλα τρόπος και στάση ζωής, αναζήτηση του μέτρου και της ευπρέπειας, αλληλεγγύη και αγάπη προς το συνάνθρωπο, χαλιναγώγηση της έπαρσης, συμφιλίωση με τη μάνα γη.
Ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι στην άγρια διαρπαγή του πλούτου, που η φύση των βουνών μας απλόχερα μας προσφέρει;
Ποια πρέπει να είναι λοιπόν η στάση μας για αξίες ιστορικές και πολιτισμικές, που διδάσκουν και φρονηματίζουν, και που ιδιαίτερα εδώ στο Μαίναλον, στα μονοπάτια της κλεφτουριάς και του μεγάλου 21, ξυπνούν κοιμισμένες καρδιές και φορτίζουν χρήσιμες μνήμες;
Αγαπητοί φίλοι, όλοι γνωρίζουμε ότι η κατάσταση της ελληνικής φύσης σήμερα είναι οριακή. Ο άναρχος εκτός σχεδίου οικιστικός αποικισμός της ορεινής Ελλάδας, σε συνδυασμό με τη διάνοιξη ενός τεράστιου οδικού δικτύου στα βουνά μας, χωρίς όρια και σχεδιασμό, μερικές φορές χωρίς νόημα, ξεκοιλιάζει τοπία και κατακερματίζει πολύτιμα οικοσυστήματα στο Χελμό, τον Παρνασσό, τη Ζήρεια, τα Τζουμέρκα, τη Γκιώνα, το Μαίναλο, το Καϊμακτσαλάν. Δικαιολογία μεν, εν μέρει θεμιτή, η κτηνοτροφία, τα εναέρια δίκτυα, η υδροδοσία, τα αστεροσκοπεία, οι εξορύξεις, η χιονοδρομία, ο φαστ τρακ μαζικός τουρισμός, η εξοχική κατοικία, τα αιολικά. Ανομολόγητοι στόχοι οι άρον – άρον απορροφήσεις κονδυλίων, το ρουσφέτι στους ημετέρους και τους ψηφοφόρους, οι προμήθειες που συνοδεύουν την επέλαση της μπουλντόζας και της μπετονιέρας, η πελατειακή αύξηση της αξίας της γης, η καταπάτηση της δημόσιας περιουσίας, η εξαφάνιση της εξοχής χάριν των εξοχικών.
Οι θέσεις μας και η οργανωμένη παρέμβαση των σωματείων μας, για όλα αυτά τα προβλήματα, καθώς και για την έκταση και τους όρους διατήρησης των εθνικών δρυμών και των οικοτόπων, δεν είναι αρκετά οργανωμένη, τεκμηριωμένη, συντονισμένη, διεκδικητική άρα και αποτελεσματική.
Επιπλέον σαν ορειβατική οικογένεια, έχουμε αδυναμία θεσμικής εκπροσώπησης σε φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Την ίδια στιγμή που είναι διορισμένα σ’ αυτούς τους φορείς, άτομα άσχετα με το αντικείμενο, παρατρεχάμενοι κρατικών λειτουργών, αλλά και εκπρόσωποι λόμπυ που οπλισμένοι σαν αστακοί αναπαράγουν πρότυπα βίας και θανάτου, έτσι για την πλάκα και για το χόμπυ τους.
Ιδιαίτερα τώρα που λόγω της κρίσης ίσως προκύψουν συγχωνεύσεις των φορέων διαχείρισης, η συμμετοχή σ’ αυτούς της ορειβατικής μας οικογένειας, πρέπει να είναι αποφασιστική. Το ίδιο αποφασιστική, πρέπει να είναι και η συμβολή μας στο διάλογο και τη διαβούλευση, για το περιεχόμενο των όρων προστασίας.
Φίλοι συνορειβάτες, λέμε όχι στα επενδυτικά συμφέροντα που προωθούν κατά καιρούς φαραωνικά χιονοδρομικά στα Βαρδούσια, στη Μαρόσσα, στη Γκαμήλα, ακόμα και στον Όλυμπο, τον Παρθενώνα της ελληνικής φύσης.
Η επισκεψιμότητα και η ανάπτυξη θα είναι πολλαπλάσιες χωρίς γιγαντισμούς και υπερβολές, με τρόπους λιγότερο άγριους, εναλλακτικούς, και συμβατούς προς το περιβάλλον και τα τοπία.
Η θέση μας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες είναι, ναι υπό όρους. Όπως δεν πρέπει να λέμε «πουθενά», έτσι δεν πρέπει να πούμε «παντού», γιατί αυτό είναι το μοντέλο της ισοπέδωσης.
Η άναρχη και καθολική διασπορά των βιομηχανικών Αιολικών τεράτων σήμερα στο Παναχαϊκό, την Όρθρυ, τον Βαρνούντα, το Αρτεμίσιο, αύριο σε όλα τα ελληνικά βουνά, με τα τεράστια οδικά και ηλεκτρικά δίκτυα υποδομών που τα συνοδεύουν, θα αποτελέσει το κύκνειο άσμα της ελληνικής φύσης.
Βιώνουμε δυστυχώς, χρόνια τώρα, το αρνητικό πρότυπο, κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο, κάθε κωμόπολη και πανεπιστήμιο, κάθε βουνό και τελεφερίκ, κάθε ραχούλα Αιολικό, κάθε χωράφι φωτοβολταϊκό, κάθε παραλία ελληνάδικο, κάθε τετραγωνικό μια βιλλίτσα, κάθε κόκκος αμμουδιάς και από μιά ξαπλώστρα.
Αυτό είναι ένα μέρος της κρίσης που σήμερα βιώνουμε, που τροφοδοτεί και ανατροφοδοτείται από τα κοντόφθαλμα ατομικά, τοπικιστικά και συντεχνιακά μας συμφεροντάκια. Κι αυτό γιατί σαν λαός, σαν κουλτούρα, δεν πιστεύουμε στην Ελλάδα της ολότητας, στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, στα κοινόχρηστα αγαθά, στις συλλογικές αξίες, στους προσυμφωνημένους κώδικες κοινωνικής συμβίωσης.
Προβάλλει λοιπόν η ανάγκη, η πολιτεία να σταθεί στο ύψος μιάς μεγάλης ευθύνης.
Α. Να προστατέψει με ουσιαστικό τρόπο τους λίγους και εγκαταλελειμμένους εθνικούς δρυμούς και υγροτόπους της χώρας, ώστε να μην παραδωθούν βορά στην κερδοσκοπία.
Β. Να θεσπίσει όρους διατήρησης και βιώσιμης διαχείρισης στις ζώνες Natura, δίνοντάς τους ουσιαστικό οικολογικό περιεχόμενο.
Γ. Να προχωρήσει σε ειδικό χωροταξικό για τις Α.Π.Ε, με γνώμονα τη διάσωση της εύφορης γεωργικής γης, των ακτογραμμών, των εθνικών πάρκων και των περιοχών Natura. Και αυτό, σε συνδυασμό με ένα πανενθικό σχέδιο μείωσης της ζήτησης και της σπατάλης ενέργειας.
Δ. Να προχωρήσει σε άμεση έκ¬δοση του Προεδρικού Διατάγματος που αδικαιολόγητα καθυστερεί, και που θεσπίζει όρους διατήρησης, ήπιας διαχείρισης και οικοανάπτυξης του Μαινάλου. Και αυτό σύμφωνα με την ειδική περιβαλλοντική μελέτη (Ε.Π.Μ) που προβλέπει:
1. Ζώνες διατήρησης του τοπίου, της βιοπικοιλότητας και των παραδοσιακών δραστηριοτήτων. Ζώνες ενιαίες και όχι κατακερματισμένες, με απόλυτα καθορισμένες και διακριτές χρήσεις γης
2. Χωροταξικά προσδιορισμένη ανάπτυξη της τουριστικής και οικιστικής δραστηριότητας, όχι πλέον χύμα στα δάση, τα ξέφωτα τους λειμώνες και τα οροπέδια, αλλά στους οικισμούς, τις επεκτάσεις τους και σε ειδικά θεσπισμένες ζώνες οικιστικού ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.).
Αγαπητοί φίλοι συνορειβάτες, φίλοι της αυτοδιοίκησης, συμπολίτες μας.
Πιστεύουμε ότι όλοι μαζί, πρέπει να προσεγγίσουμε τη μόνη συμφέρουσα και λογική πράξη, ότι δηλαδή η διατήρηση και ο εμπλουτισμός των φυσικών οικοσυστημάτων, των μονοπατιών, των τοπίων, της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, δεν είναι απλά το αφηρημένο όραμα ενός φιλολογικού Αρκαδισμού, αλλά ότι αποτελεί ταυτόχρονα μοχλό αειφορίας και βιωσιμότητας.
Είναι ένα ισχυρό και αναντικατάστατο αναπτυξιακό κεφάλαιο, που προσθέτει υπεραξία σε κάθε είδους προϊόν, σε κάθε είδους πλούτο που παράγεται στην Ορεινή Ελλάδα, στο Μαίναλο, στην Αρκαδία.
Αλλά ακόμα και αν υποβαθμίζαμε την οικονομική διάσταση της αειφορίας, θα έπρεπε να υπερθεματίσουμε την ηθική της συνιστώσα.
Η φύση, κιβωτός της επιβίωσης και της αυτογνωσίας μας δεν μας ανήκει.
Δεν ανήκει καν στην παρούσα ανθρωπότητα. Εμείς είμαστε ένα ελάχιστο μόριό της. Ανθρωπότητα είναι τα παιδιά που πέρασαν, αλλά κι εκείνα που δεν γεννήθηκαν ποτέ.
Ανθρωπότητα είναι και τα παιδιά που θάρθουν, που τα φυτεύουμε χωρίς να τα ρωτήσουμε, και που είναι βαθειά ανήθικο εξ αιτίας του εγωισμού μας να φυτοζωήσουν, χωρίς ρίζες, χωρίς αρχέτυπα, χωρίς αναμνήσεις, χωρίς ελπίδα.
Σ΄αυτά τα παιδιά έχουμε χρέος να πούμε : Σας κληρονομούμε αυτή τη μικρή χαραμάδα ελπίδας, να δείτε τον κόσμο από τις αμόλυντες κορυφές, να αναπνεύσετε το φρέσκο αέρα, να ξεδιψάσετε στις πηγές, να κυλιστείτε στο χώμα της γης, να αντικρίσετε το λύκο, την αρκούδα και τον αετό, να συμβιώσετε με τα άλλα πλάσματα της ζωής, να αγαπήσετε τον άνθρωπο, να ζήσετε με κατάφαση και αξιοπρέπεια, σε λιγότερο άγριες και απάνθρωπες κοινωνίες.
Πάντα ψηλά, στις κορυφές των βουνών και της ζωής.

X