Κομποστοποίηση και μείωση απορριμμάτων

Το πρόβλημα των σκουπιδιών είναι στην κορυφή της λίστας σχεδόν όλων των δήμων της χώρας εδώ και πολλά χρόνια τώρα. Σύμφωνα με την νομολογία που προκύπτει από την σύμβαση του Αάρχους, η οποία έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία, η χώρα μας πρέπει να εντάξει μεταξύ άλλων μεθόδων και την κομποστοποίηση στη διαχείριση των απορριμμάτων της.
Κομποστοποίηση είναι η διαδικασία της αποσύνθεσης και της φυσικής ανακύκλωσης των οργανικών υλικών που καταλήγει στην δημιουργία μιας σκούρας μάζας η οποία μοιάζει με χώμα και είναι πολύ θρεπτική για τα φυτά. Αυτή η μάζα ονομάζεται compost ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό. Η κομποστοποίηση επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ενός κομποστοποιητή.
Κομποστοποιητής είναι πρακτικά ένας κάδος (πλαστικός, ξύλινος ή μεταλλικός) στον οποίο τοποθετούνται οργανικά απόβλητα μαζί με άλλα υλικά ανά στρώσεις προκειμένου να μετατραπούν αυτά σε χρήσιμο για το χώμα λίπασμα.

Οφέλη κομποστοποίησης
Αρχικά η εντατική χρήση κομπόστ σαν λίπασμα έχει σαν αποτέλεσμα να εμπλουτίζεται με χρήσιμα οργανικά υλικά το χώμα και συνεπώς να καθίσταται πιο αποδοτικό για τις καλλιέργειες, ενώ πολλοί παθογόνοι οργανισμοί (επιβλαβείς για τις καλλιέργειες), καταστέλλονται. Επιπλέον η εκτεταμένη χρήση του συμβάλλει κατά της διάβρωσης του εδάφους και επομένως κατά της ερημοποίησης. Μέσω της κομποστοποίησης επιβαρύνονται λιγότερο οι ΧΥΤΑ και φυσικά μειώνονται οι εκπομπές του CO2. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η μέθοδος αυτή, δεν παράγει τοξικά αέρια ούτε στερεά κατάλοιπα. Ένα νοικοκυριό που χρησιμοποιεί κομποστοποιητή για τη διάθεση των οργανικών του αποβλήτων, αφενός αποδεικνύει την περιβαλλοντική του συνείδηση και ευαισθητοποίηση, αφετέρου εξοικονομεί πόρους από την μη αγορά λιπασμάτων και χώματος (πχ για γλάστρες).

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι κομποστοποίησης. Από φυσικές λύσεις, μέχρι κάδους εμπορίου ή χειροποίητους.
Κάδοι εμπορίου
Οι κάδοι κομποστοποίησης που κυκλοφορούν στην αγορά είναι για διάφορες χρήσεις και μεγέθη. Υπάρχουν κάδοι κομποστοποίησης για την κουζίνα, για το μπαλκόνι και για τον κήπο. Οι κάδοι κομποστοποίησης για τον κήπο, είναι κατάλληλοι και για χώρους με βλάστηση, όπως πλατείες και πάρκα.

Ηλεκτρικός Κομποστοποιητής
Λειτουργεί με ρεύμα και δέχεται τρία λίτρα οργανικών αποβλήτων καθημερινά. Διαφέρει από τους κλασικούς καθώς δε δέχεται μόνο φρούτα και λαχανικά, αλλά και κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, τυρί και γενικά όλα τα αποφάγια. Δε δέχεται όμως απορρίμματα από κήπους (κλαδιά, φύλλα). Η τιμή του ξεκινάει περίπου από τα 400 ευρώ.

Κομποστοποιητής μπαλκονιού
Οι κομποστοποιητές μπαλκονιού είναι μικρότερου μεγέθους από αυτούς του κήπου και δέχονται φύλλα και υπολείμματα φρούτων, λαχανικών. Λειτουργούν με γαιοσκώληκες και η τιμή τους ξεκινά περίπου στα 100 ευρώ.

Κομποστοποιητής κήπου
Είναι μεγάλου μεγέθους και δέχεται φύλλα και υπολείμματα φρούτων και λαχανικών. Οι γαιοσκώληκες σε αυτή την περίπτωση είναι προαιρετικοί. Βέβαια οι ειδικοί λένε πως το παραγόμενο κομπόστ από γαιοσκώληκες είναι πάντα καλύτερης ποιότητας. Η τιμή πώλησης ξεκινά περίπου στα 70 ευρώ.

Το μέγεθος είναι πολύ σημαντικό στην επιλογή του κατάλληλου κομποστοποιητή. Αν αγοράσουμε έναν μεγάλο κομποστοποιητή και μένει μισοάδειος, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μη λειτουργεί σωστά.

Χειροποίητοι κάδοι
Για να δημιουργήσετε γρήγορα και εύκολα έναν κάδο κομποστοποίησης, πάρτε έναν παλιό κάδο απορριμμάτων με καπάκι. Ανοίξτε τρύπες με πρόκα και σφυρί στις πλευρές και στο κάτω μέρος. Στη συνέχεια παίρνουμε δύο τσιμεντόλιθους και τοποθετούμε τον κάδο πάνω τους. Αρχίζουμε να πετάμε μέσα την οργανική μας ύλη (μόνο φύλλα δέντρων, χορτάρι και φλούδες φρούτων). Αν αυτή μας φαίνεται στεγνή, τότε μπορούμε να ρίξουμε λίγο νερό με το ποτιστήρι. Βάζουμε το καπάκι και αρχίζουμε να κυλάμε τον κάδο και επαναλαμβάνουμε. Το λίπασμα θα είναι έτοιμο σε τέσσερις με οκτώ εβδομάδες.

Εάν έχουμε πιο πολύ χώρο μπορούμε να ακολουθήσουμε τις ακόλουθες οδηγίες:
Υλικά: 4 ξύλινες παλέτες, Σύρμα, Πριόνι, Γάντια, Βίδες, Πιστόλι για βίδες, Μεντεσέδες, Γάντζο πόρτας, Πλαστικό πλέγμα, Καρφωτικό
Κατασκευή: Επιλέγουμε ένα επίπεδο μέρος ή διαμορφώνουμε το σημείο που επιλέξαμε ώστε να σταθεί οριζοντιωμένος ο κομποστοποιητής μας. Ενώνουμε τις τρεις παλέτες έτσι ώστε να φτιάξουμε ένα «Π». Η ένωση γίνεται στις γωνίες με σύρμα ή για πιο σταθερή κατασκευή αντί για σύρμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μεταλλικές λάμες ή μεταλλικές γωνίες. Κόβουμε την τέταρτη παλέτα στη μέση για να φτιάξουμε την πόρτα. Το μισό κομμάτι το τοποθετούμε μπροστά και κάτω και το δένουμε στις άκρες με σύρμα (καλό είναι να μην το βιδώσουμε έτσι ώστε εάν θέλουμε να βγάλουμε το υλικό από τον κομποστοποιητή για να το ανακατέψουμε να γίνεται εύκολα με το λύσιμο του σύρματος). Το άλλο μισό το τοποθετούμε στο πάνω σημείο και στη μία πλευρά βιδώνουμε τους μεντεσέδες και στην άλλη πλευρά βιδώνουμε ένα γάντζο πόρτας για να ασφαλίζει. Τοποθετούμε το πλαστικό πλέγμα γύρω στα πλαϊνά για να μη φεύγουν τα μικρά κομμάτια και το σταθεροποιούμε με το καρφωτικό. Η «πόρτα» ανοιγοκλείνει και ο κομποστοποιητής μας είναι έτοιμος προς χρήση.(Εναλλακτική κοινότητα “Πελίτι”)

Σαν πρώτη στρώση μπορούμε να βάλουμε κομπόστ (εάν έχουμε παράξει) (για να πάνε οι γεωσκόλικες) ή κοπριά. Εναλλακτικά βάζουμε μια στρώση από φλούδες πατάτας, κρεμμυδιών και λίγο καφέ. Στη συνέχεια βάζουμε μια στρώση χώμα (το οποίο καλό θα είναι να το έχουμε κοσκινίσει για να μην έχει καθόλου πετρούλες), έπειτα μια στρώση άχυρο και λίγο ασβέστη ή μαρμαρόσκονη). Μπορούμε να βάλουμε και στάχτι από τζάκι!!

Τι υλικά μπορούμε να κομποστοποιήσουμε :
Φλούδες από φρούτα, κοτσάνια, υπολείμματα φρούτων, λαχανικών ή χορταρικών.
Υπολείμματα από σαλάτες, αφού πρώτα έχουμε αφαιρέσει λάδια και ζουμιά.
Οργανικά λιπάσματα όπως κοπριές (από αγελάδες, άλογα, κότες ή κουνέλια) και καστανόχωμα.
Στάχτη από τζάκι, τσόφλια αυτών, πριονίδι, υπολείμματα βοτάνων και καφέ. Χαρτιά κουζίνας (ρολό κουζίνας, χαρτοπετσέτες, μαλακές χάρτινες σακούλες).

Τι υλικά δεν μπορούμε να κομποστοποιήσουμε :
Διάφορες ρίζες από επιβλαβή ζιζάνια, άρρωστα φυτά, φύλλα ευκαλύπτου (τοξικά), φύλλα συκιάς, πευκοβελόνες (μέχρι ποσοστό 10% δεν βλάπτει), πάνες μιας χρήσεως, συσκευασίες, αλουμινόχαρτο, γυαλιά, χαρτί με χρώμα ή μελάνι, πλαστικά, μέταλλα, τυριά, ζυμαρικά ή ψωμιά (φραντζόλες), μαγειρεμένα, φαγητά, δηλαδή οτιδήποτε περιέχει λάδια ή σάλτσες, λάδια μηχανής, κρέας και ζωικά προϊόντα γενικώς, γαλακτοκομικά, νοβοπάν, χοντρά κομμάτια ξύλου, χημικά (ζιζανιοκτόνα, μυκητοκτόνα, απορρυπαντικά κ.λπ.), περιττώματα σκύλων .

Δραστηριότητες Δήμων
Πάνω από πενήντα Δήμοι σε όλη την Ελλάδα έχουν υλοποιήσει ή δρομολογήσει προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης. Ελπίζουμε ότι και ο δικός μας Δήμος να ευαισθητοποιηθεί σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα.

Συμπερασματικά, η κομποστοποίηση είναι ένας φιλικός τρόπος προς το περιβάλλον διαχείρισης οικιακών απορριμμάτων. Τα οργανικά οικιακά απόβλητα αποτελούν περίπου το 40-60% του συνόλου των αποβλήτων που παράγουμε στο σπίτι μας. Από αυτά το 70% περίπου είναι κομποστοποιήσιμα. Αυτό σημαίνει ότι κάνοντας κομποστοποίηση μπορούμε να μειώσουμε το σύνολο των οικιακών αποβλήτων μας κατά 35% περίπου άρα ανάλογη θα είναι και η μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων που εναποτίθενται στους ΧΥΤΑ. Η κατασκευή ενός κομποστοποιητή είναι και απλή και οικονομική και δεν απαιτεί ιδιαίτερο κόπο και χρήμα. Τα οφέλη ωστόσο για το νοικοκυριό και για το ευρύτερο περιβάλλον είναι πολλαπλά!

X